SOL ELİN KULLANIMI (SOLAKLIK) , SOLAKLIK VE SANATSAL FAALİYETLER, SOLAKLIĞIN İNSAN VÜCUDUNA OLAN ETK

SOL ELİN KULLANIMI (SOLAKLIK) , SOLAKLIK VE SANATSAL FAALİYETLER, SOLAKLIĞIN İNSAN VÜCUDUNA OLAN ETKİLERİ, İSLAM DİNİNE GÖRE SOLAKLIK

Sizlere toplumda insanların sadece %10 civarında olan sol ellerini kullananlar (Solaklık) ile ilgili A’sından Z’sine kendiside sol el kullanım alışkanlığı olan (solak) kızım Melike Sudenur ile birlikte yaptığımız araştırmaları sizlerle paylaşacağız. Kızımın da solak olması dolayısıyla kendisinin de araştırmamız ısrarı ile ve sizlerden gelen sorularda solak olduğundan altın varak sanatsal faaliyeti yürütebilirliği ile ilgili sorulara da ışık tutmak istedik. Birlikte yaptığımız ve gözlemlediğimiz araştırmalarımızda hayvanlarda da solaklık olduğu gerçekliğini gördük.

Şimdi solaklık nedir, Tıbben gerçekliği nedir ona bakalım:

Solaklık: Solaklık, kişinin sol elini, sağ eline göre gündelik işlerde daha yoğun olarak kullanmasıdır. Sol el ile yazı yazmak ve yemek yemek, solaklığın en çok göze çarpan örnekleridir. Kısacası verilen bir işi yerine getirme sırasında sol elini sağ elinden fark edilir düzeyde başarılı kullanabilen insanlara denir. Yapılan tüm araştırmalarda, insanların %10 civarının solak olduğu görülmektedir. Her yüz kişiden on kişi solaktır.

Solaklık anormal bir durum değildir. Solaklık, hareketlerde, ince işlerde ve görsel, işitsel algılamalarda kendiliğinden vücudun sol yarısının kullanılmasıdır. Solaklar yazı yazarken, resim yaparken, sol ellerini, topa vururken, tekme atarken, sol ayaklarını, göz kırparken sol gözlerini, telefonla konuşurken sol kulaklarını kullanırlar.

Solaklık neden olur:

Solaklıkla ilgili tüm bilimsel araştırmalara baktığımızda solaklığın tıbbi boyutu nedir ona bakalım.

İnsan beyninin sağ ve sol hemisfer olmak üzere iki ayrı bölgesi vardır. Beynin sağ ve sol kısımları farklı zihinsel süreçleri yönetir. Sağ eli kontrol eden beynin sol kısmı; konuşma, dil, yazı yazma, mantık, matematik ve bilim konularından sorumludur. Sol eli kontrol eden beynin sağ kısmı ise; müzik, sanat, algı ve duygulardan sorumludur. Sağ kısım soyut düşünüp büyük resmi görme kapasitesi sağlarken, sol kısım daha spesifik özellikleri ayırt etme üzerinden gider.

Genel olarak, beynin sol yarısı sağa göre daha yavaş geliştiğinden, beynin oluşumu sırasında ortaya çıkan bir problem beynin sağ yarısının hakim olmasına, bu da solaklığa neden olur. Çünkü, beynin sol yarısı vücudun sağ tarafını, sağ yarısı da sol tarafını kontrol eder. 

İnsanların beyninin hangi kısmını kullandığı ve dolayısıyla günlük işleri yaparken hangi elini tercih edecekleri çok erken yaşlarda belli olmaya başlar. Yeni doğan bir bebeğin başını hangi tarafa çevirdiği ilk ipucu olabilir. Ayrıca bir çocuğun oyuncaklarına hangi elle uzandığı veya nesneleri hangi elle kavradığı, hangi elle yemek yediği baskın olan el tercihini bize gösterir. El dominansı 1 yaş civarı açık bir şekilde belli olmaya başlarken 3-4 yaş civarı da tamamen yerleşir.

Solaklık, çoğu kez ailevi olup normal bir durumdur. Ancak bazı gelişimsel hastalıklarla ve problemlerle arasında bir ilişki gözlemlenmiştir. Sol beyin bölgesi dil öğrenme yeteneğini elinde bulundurduğundan, beyninin sağ bölgesi daha baskın çalışan solaklar dil öğrenmede güçlük çekmektedir. Okuma ve yazmayı öğrenmede zorluk gibi özgül öğrenme güçlükleri, kekemelik gibi konuşma bozuklukları sıkça görülen diğer sorunlardır. Motor koordinasyon güçlükleri nedeniyle sakar olarak nitelendirilmektedirler. Araştırmacılar, el tercihi ile trafik kazaları arasındaki ilişkiyi incelemişler ve solaklardaki motor koordinasyon güçlükleri nedeniyle solak olan insanların daha fazla trafik kazasına karıştığı bulunmuştur. Solaklar klavye ve makas kullanmakta da zorlanmaktadırlar ancak bu yaşam koşullarının sağlaklara göre düzenlenmiş olması nedeniyle de olabilir. Ayrıca epilepsi hastalarında ve entelektüel yetersizliği olan çocuklarda, solakların sayısı sağ elini kullananlara göre iki kat daha fazla olduğu bulunmuştur.

Evet gördüğümüz gibi solaklığın tıbbi boyutu insanların, hangi elini kullanacağı beyin tarafından gönderilen komutlarla belirlenir. İnsan beyni temel olarak iki bölümden oluşmaktadır ve ellerin işlevselliği de bu bölümlerin yolladığı komutlar sayesinde ortaya çıkar. İnsan beyni anatomik ve fonksiyonel olarak simetrik değildir ve bölümlerin üstlendiği özellikler/görevler farklıdır.

Beynin her iki bölümü de birbiriyle etkileşim halindedir fakat genellikle bölümlerden biri diğerine göre daha baskın olarak kullanılmaktadır. Sağ elini kullanan kişiler beynin sol tarafını, sol elini kullanan kişiler ise beynin sağ tarafını baskın olarak kullanmaktadır. Beynin her iki bölümü de farklı işlevler üstlenmektedir; sağ taraf üç boyutlu zeka, yaratıcılık, müzik, sezgi, görsel hafıza gibi işlevleri üstlenirken, beynin sol tarafı konuşma, analitik zeka, mantıklı düşünme gibi yetkilere sahiptir.

Solaklık genetiktir, “dna” yapısına göre aileden gelmektedir. Çekinik genlerle aktarılır dolayısıyla nadiren ortaya çıkar. Ayrıca kesin olan bir nokta da şudur ki solaklar , sağlaklardan farklı olarak beyinlerinin her 2 yarım küresini de aktif olarak kullanabilirler, sağlaklar genellikle tek tarafı baskın kullanırlar en geçerli teori budur solakların seçkin insanlar olduğunun ve toplumdaki diğer sağ elini kullanan bireylere nazaran daha farklı ve kapsamlı düşündüğünün kanıtıdır. Bazı araştırmacılara göre, testosteron yani erkeklik hormonunun daha anne karnındayken daha fazla olması, solaklarda görülen bir durumdur. Solaklık oranının erkeklerde daha fazla olması da ayrıca tespit edilmiş bir saptamadır. Solak erkeklerin libidoları diğer erkeklere göre daha yüksek olduğu da söylenmektedir.

Dini ve kültürel baskılar olmasaydı, dünyadaki insanların yarısı sağ diğer yarısı ise sol elini kullanacaktı diyebiliriz.

Solaklar Daha Yaratıcı mı?
“Bilişsel Kalabalık Kuramı” na göre, sağ elini kullananların, beyinlerinin sol lobu, sol elini kullananların ise beyinlerinin sağ lobları daha aktifdir. Sağ lobda uzamsal ve matematiksel beceriler, sol lobda ise dil ve sözel beceriler hakimdir. Solakların, özellikle sayılarla harikalar yaratması belki de bundan olabilir.  Albert Einstein solaklar ve sağlaklar arasında her ne kadar paylaşılamasa da, her iki elini de kullandığını varsayarsak, solaklık teorileri gerçek gibi görünüyor.
(Bakınız: SANATSAL FAALİYETLER VE HAYAL DÜNYASININ İNSAN BEDENİNDEKİ ETKİLERİ – Mustafa Kemal Bektaş)

Sağlak Erkekler Daha Duygusal mı?
Solak erkekler hayatı ve ilişkileri daha mantıksal değerlendirdiklerinden, sağlak erkekler ilişkilerine duygularını katabilen erkekler oluyorlar bu durumda. 
Ancak yine de genelleme yapmamak da fayda var. Bunu en iyi solak erkekler ve solak erkeklerin flörtleri ile eşleri bilir.

Solaklığın İyi Yönleri Var mı?
Solaklık için bu kadar olumsuz şeyler söyledikten sonra, biraz da onların içini açacak bilgiler verelim. Araştırmalar, müzik, spor ve resim alanında solakların sağ taraflarını kullananlara göre daha başarılı olduklarını açıkça ortaya koyuyor. Aşağıda isimlerini verdiğim ünlü solaklar bunun en iyi kanıtı.

İşte Ünlü solaklar:

Manuel Orantes, Jimmy Connors, Guillermo Villas, Rascoe Taner, Jonh Macenroe bu solak tenisçiler,
Leonardo Da Vinci, Michelangelo, Rafael, Picasso, gibi ressam ve heykeltraşlar. Beethoven, Mozart, Ringo Star, Phil Collins, gibi müzisyenler. Büyük İskender, Sezar, Fidel Castro, Napolyon gibi devlet adamları. Marlyn Monroe, Greta Garbo, Charlie Chaplin, Demi Moore, Tom Cruise gibi sinemacılar.Einstein, Sergen Yalçın, Pele, Maradona ve daha niceleri. 
Kaynak: Prof. Dr. A.Rasim Küçükusta

Solaklık hayvanlarda da var mıdır? Yoksa sadece insanlara özgü müdür?

Evet maalesef solaklık hayvanlarda da vardır.  Kuzey İrlanda’da iki bilim insanının 42 ev kedisi üzerinde yaptığı araştırma, erkek kedilerin zor işler karşısında sol patilerini kullanma eğilimi gösterdiklerini ortaya koydu.

Bilim insanları, ev kedilerinin de insanlar gibi solak olabildiklerini tespit etti. Telegraph gazetesinin haberine göre, psikologlar özellikle dişi kedilerin daha çok sağ patilerini kullanmayı tercih ettiklerini, erkeklerinse zor işler karşısında sol patilerini kullanma eğilimi gösterdiklerini keşfetti.

Belfast kentindeki Queen’s üniversitesinden doktor Deborah Wells ve Sarah Millsopp bu araştırmaları için 42 ev kedisini inceledi. Her ne kadar bu hayvanlar basit görevler karşısında her iki patilerini kullanabilselerde daha karmaşık durumlarda sağ ya da sol patileri arasında tercih yaptıkları görüldü.

Araştırma çerçevesinde yapılan deneylerden birinde küçük bir kavanozdaki balığı yakalamaları istenen 21 dişi kedinin tümü bu iş için sağ, 20 erkekse sol patisini kullandı. Ancak erkeklerden biri iki patisini kullanmayı tercih etti. Oyuncak bir farenin yakalanması gibi benzer deneylerde de hayvanların aynı şekilde patilerini kullandıkları saptandı.

Evcil köpeklere ve kedilere baktığımızda, burunlarına konan bir sineği kovmak veya size pati uzatmak için kullandıkları patilerinin birbirinden farklı olduğunu görebilirsiniz. Bir köpek bu işleri yapmak için sağ patisini tercih ederken, diğer bir köpek sol patisini tercih edebilir. Bu, illa rastgele olmak zorunda değildir ve belirli bir köpek, kedi veya diğer hayvan, belirli bir elini ömrü boyunca kullanmayı tercih edebilir. Bu tekil inceleme, birey düzeyinde elliliği belirler ve her türün her bireyinde bu tercih konusunda bir eğilim olabilir. Bu düzeyde el tercihi, memelilerin neredeyse tamamında, kuşlarda ve hatta amfibi ile balıklarda bile tespit edilmiştir. Yani her canlı, belirli sebeplerle, belirli elini kullanmayı tercih eder.

Sağ elini kullananların hakim olduğu bir dünyaya karşı solak olarak kalmak cesaret ister. Hayatımızda ufak detaylar olarak gördüğümüz pek çok şey solaklar için kabus olabilir. İşte size ancak solakların anlayabileceği 13 şey! :

1.Spiral telli defterler: Ne var bunda demeyin, bugün bir telli defterin yaprağı kolay çevrilmiyor arkadaş! Haydi diyelim çevirdin, o teller adamın elini rende gibi doğruyor. Lime lime oluyor garibim solak vatandaşın eli iki satır yazana dek! 

2. Makas: Öyle garip garip bakmayın, makasların neredeyse hepsi sağ elini kullananlar için yapılmış. Solak birinin standart makasların tutmak için yapılmış boşluklarını kullanmaya çalışırken, makası kaşla göz arasında kendine saplayabilir! Ters iş makasları kullanmak, bilen bilir acısını...

3. Yemek, içmek... Çoğunluk sağ elini kullananlarda olduğu için genelde sofrada onlarla birlikte yemek yemeğe çalışmak da kabus gibi. Hele iki sağ elli kişinin arasına denk gelen bir solağın vay haline! Tokuşan dirsekler, dolanan bilekler, surata çarpan kollar... Yemek değil eziyet! En mutlu gününüz bile zehir olabilir!

4. Kilit açmak: Sadece kapı kilitlerini değil, akıllı cihazların da kilitlerini açmak için sağ elli olmak daha mantıklıyken, nedir bu solakların çektiği kardeşim? İnsan deli olur bir süre sonra. Zorla solaklıktan vazgeçirme politikası mıdır nedir bu güdülen? 

5. Sayfa çevirmek: İnternet ortamında galeriler bile soldan sağa doğru ilerler bir solak için dünyanın sola doğru çekmesi gerekirken, nasıl zordur sağa doğru ilerlemek... Hele ki geri dönmek için sola gidilir ya, paradoks içinde paradoks misali. 

6. Klavye: Bu kalvyeyi görünce mutluluktan gözleriniz yaşarıyorsa bilin ki solaksınız. Klavyeler bile sağ eliyle iş tutanlar için yapılmışken solak vatandaş ne yapsın? Hele ki o sağ taraftaki sayı tuş takımı yok mu! Kaç bilek büklüm büklüm olmuştur elini oraya uzatmak için... 

7. Masalı sandalyeler: Dünya sağa çekiyor resmen! Eğitim hanelerdeki masalı sandalyeler bile solaklara düşman. Adam orada nasıl yazsın? Mecburen solunda oturandan rica edecek "Sizin masanızı kullanabilir miyim?" diye... İşi zor solakların, bu şartlar altında mezun olanlara ayrı bir ödül bile vermek, sınavlardan muaf tutmak lazım! 

8. Oyun kolu: Bir solak şöyle bir oyun kolu için kim bilir nelerini feda eder... Sakın ha solaklara karşı Fifa, PES oynarken kazandığınız zaferlerden böbürlenmeyin ey sağ elli vatandaşlar! Onlar maça zaten bir sıfır geride başlıyorlar. Verin onlara şöyle bir kol da şartları eşitleyin, bakın bakalım kim kime beş atıyor o zaman! 

9. Boya badana yapan eller: Neden sağ elini kullananların ellerinin kenarı böyle boya olmaz? Kurşun kalem, tükenmez kalem, pastel boya fark etmez... El yazdıkça sağa doğru gider, sağa doğru giden sağ elin keyfine diyecek yok, çünkü yazarken hep defterin kaymak gibi yüzeyine denk gelir. Peki ya sol el? Sağa doğru gittikçe karalanmış yüzeye temas eder o el, sanırsın kömür ocağında çalışıyor vatandaş. Halbuki sadece solak garibim! 

10. Ölçüm: Hayır ters olan bir şey yok. Garibim sadece evine alacağı çekyatın boyunu ölçmek istiyor. Ama o da nesi! Mezuralar bile sağ elini kullananlar için yapılmış! Sol elli olmak bu kadar da zor olmamalı! Ama zor. 

11. Tokalaşmak: Ey sağ elini kullanan zalım! Bir solakla tokalaşmaya çalış bakalım neler oluyor, elini tutayım derken nereleriniz nerelerinize dolanıyor, bir yaşa o anı. Dünyanın ters yüz olması gibi bir şey! Pek çok solak sırf bu yüzden tokalaşmaz, direkt sarılır da sen onu yılışık sanırsın. Halbuki derdi başkadır onun, bilen bilir ah ah... 

12. Çak bir beşlik! : olaydı! Bir solakla çakın bakalım çakabilirseniz. Kaşınız mı çıkıyor, gözünüz mü oyuluyor... Zor zanaat bu iş, o yüzden bir solakla sevinirken de dikkatli olmalı insan. Sevinecekseniz, sarılın öpün, kucaklayın. Sağlığınızdan önemli değil. Ama işte ah o solak vatandaşın haline ne demeli? Siz bir kişiye dikkat edeceksiniz, o ise herkese! 

13. Zihni sinir sorular: Solaklar tüm bu dertleri yetmezmiş gibi sağ elini kullananların garip sorularıyla da tebelleş olurlar. Misal "Sağ elinle de yazabiliyor musun?" , "Sol elinle nasıl yazıyorsun?" , "Topu da sol bacağınla mı oynuyorsun" , "Sol elle nasıl yapıyorsun?" , "Solak olmak nasıl bir şey?" Yahu vatandaşın derdi büyük zaten, bir de bu sorulara ne gerek var? Sanki başka bir gezegenden gelmiş... Rahat bırakın garibimi. (Radikal Gazetesi 13 Ağu 2015)

Hüpert Ripoli, Pierre Simonetin araştırmalarına göre solaklar, sağ elini kullanan kişilere göre daha hızlı ve başarılılar. Özellikle spor dallarında, hızlı ve başarılı olan solaklar, beyindeki ana sisteme göre hareket ederler. Nöropsikolojik yapıdaki fark, solaklar daha kısa zamanda tepki gösteriyorlar. Beyindeki emisferin yani yarı küresinin simetrik olmadığı araştırmalar sonucu ortaya çıkıyor. Çoğu kişide sol emisferin tüm simgesel işlevlerden baskın olduğu ortaya çıktı. Sol kürede mantık, akıl yürütme ve dil yönetilir. Bu emisfer analitik bir biçimde, bir hesap makinesinin merkez devresini andırarak çalışmaktadır. Gelen bilgiler ardı ardına dakik olarak işler.

Sağ yarı küre ise, mekân ve şekil algılamasında daha fazla uzmanlık kazanmıştır. Karşılıklı ilişkiler içinde, farklı öğeleri kavradığı bütünleri genel olarak değerlendirir. Yarı küreler arasındaki işlev farkları, anatomi farklarıyla açıklanmaktadır. Çalışmaları değerlendirilen olayların % 65 sol yarıdaki, zaman düzleminin dilde önemli bir rol oynayan bölgesi sağ yarıdakine göre daha gelişmiş olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmalar sonucunda ilginç bir olay ortaya çıkmıştır. Bu anatomik farklara karşılaştırılabilir oranda ceninde, hatta büyük maymunlarda rastlanmıştır. Bu da bizi, insanın çoğu zaman sol yarı küresinin konuşmaya karşı güçlü yetenekleri olduğunu kanıtlıyor. Solaklar, sağ elin aynadaki yansıması değildir. Onlar arasında büyük farklar bulunmaktadır. Yapıları farklıdır. Doğal solakların dil merkezi sağ yarı kürededir, dolayısıyla ustalıkla yazdıkları sol elleriyle yazmaya yeteneklidir. Ancak ailelerin etkisi bu kişilerin sağ eliyle yazmaya iter.

Solakları başarıya iten neden, görsel bilginin algılanması ve harekete geçiş arasında zaman kazanmaktadır. Üstünlüğü harekete geçişten çok karar alma düzlemidir. Kesinlik değil hız üstünlüğüdür. Solaklar çok kısa hareketle avantaj durumundadır. Güçlü olduğu anda hareket hızını kesinlikten öte önemli olmadığı anda şimşek gibi saldırır..

Solakların, spor dalında ne kadar başarılı oldukları geçmişte kanıtlanmıştır. ABD de 7 ödülün 5 ini, 5 Avusturya ödülünün 3 ünü, 4 Wimbledon final oynamışlardır. Masa tenisinde dünyanın en iyi pingpongcuları solaktır. Bu da solakların üstünlüğünü ortaya koymaktadır.

Sağ elini kullananların solaklara göre avantajlı olmaları gerekir. Halbu ki solaklar, sağ elini kullananlara göre birçok açıdan daha avantajlıdır. Ressamlar, mimarlar, büyük hat ustaları arasında solaklık nispeti yüksektir. Meselâ ünlü ressam, heykeltıraş ve anatomist Leonardo De Vinci solaktır. Dünya çapında ödül alan matematikçiler arasında solak yüzdelerinin yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca profesyonel sporcular arasında solak nispetleri hesaplanmış, başta hentbol, futbol ve beyzbol olmak üzere birçok spor dalında solakların oranının yüksek olduğu bulunmuştur. Solaklarda tepkilere cevap verme süresi, daha kısa hesaplanmıştır. Ayrıca reflekslerinin hızlı ve isabetli olduğu bulunmuştur. Solakların, görme ile ilgili zekâ açısından, sağ elini kullananlara göre üstün oldukları birçok çalışma ile ortaya konulmuştur. Solaklarda, derinlik algısının sağ elini kullananlara göre daha mükemmel olduğu da bulunmuştur.

Sağ elini kullanma, sürekli olarak alet­lerden yararlanma ve karmaşık bir sözlü dilde konuşma insanı bütün öbür canlı türlerinden ayıran üç temel etkinliktir. Bu etkinliklerin üçü de çoğunlukla bey­nin sol yarıküresinde bulunan birbirine yakın bölgelerle ilişkilidir.

Bildiğiniz gibi beynin sol yarıküresi vücudun sağ yanını denetler; sol yarıküre insanda çok gelişmiş olan sağ yanını kullanma yete­neğinin merkezi haline gelmiş, zamanla iki yarıküre farklı işlevlerde uzmanlaş­mıştır. Vücudun sağ yanını kullanmakla beynin iki yansının ayrılması arasında bağlantı kurulmasının bazı nedenleri vardır.

Çok yeni bir kurama göre insa­nın sağ yanını kullanması dilden ve be­yin yarıkürelerinin tam olarak ayrılma­sından çok önceki bir gelişmedir. Beyin­deki konuşma merkezinin henüz geliş­mediği dönemde insanın tek elini kul­lanması büyük olasılıkla el becerisinin gelişmesini kolaylaştırmış, bu da insan beyninde ancak son 250 bin yılda ta­mamlanan gelişmenin anatomik altyapı­sını oluşturmuştur.

Solaklar, bazı hastalıkların görülme riski açısından da, sağ elini kullananlara göre daha avantajlıdır. Meselâ kanser görülme riski, solaklarda nispeten daha düşüktür. Bir başka ifadeyle, solaklar kansere karşı daha dirençlidir. Ayrıca solaklarda pnömoni (zatürre) ve kronik akciğer hastalığı görülme nispeti daha azdır. Zona zoster hastalığı solaklarda az görülmektedir. Solaklarda bağışıklık sistemi aktivitesinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bunun da mânâsı, daha aktif bir bağışıklık sisteminin varlığı, dolayısıyla hastalıkların oluşmasının önlenmesinde koruyucu bir kalkan oluşudur. 

Asimetrik tercihliliğin en tipik örneklerinden biri, insanların günlük işlerinde çoğunlukla bir ellerini daha çok kullanmasıdır. İnsanın kullanmayı daha çok tercih ettiği ele, baskın (dominant) el diyoruz. Bu durumda bedendeki baskın fonksiyon ve organların beyindeki kontrol noktaları da daha yoğun ve baskın kullanımda demektir. Dolayısıyla sağ elini kullananlarda sol beyin yarımküresindeki merkezler ve fonksiyonlar; sol elini kullananlarda, sağ beyin ve fonksiyonları daha baskındır.

Ellerin kullanımındaki tercihlilik, büyük ölçüde beynin gelişimiyle ve beyindeki sağ ve sol yarımkürenin fonksiyonel baskınlık tercihliliğiyle ortaya çıktığından, Yaratıcı'nın verdiği potansiyel ve irade ile değiştirilebilecek bir özellik olarak kabul edilmelidir. Doğumun ilk yıllarında sağ veya sol el tercihliliği çok belirgin olmadığından, bebeklerde sağ ve sol elin birbirine yakın sıklıkta kullanılması yaygındır. Çocuğun gelişimi ve eğitimi sırasında, aileden görme ve sinir sisteminin olgunlaşması sonucunda, sağ el kullanılması daha baskın olarak ortaya çıkmaktadır. Ancak sol el tercihliliğine genetik ve nöro-anatomik yatkınlığı yüksek olan kişiler, her türlü zorlamaya rağmen, sol el kullanımından vazgeçirilememektedir.

Solaklar hem zeki hem çevik hem de güzel:

Yapılan son araştırmalara göre solaklar, sağlak olan mevkidaşlarına nazaran yüzde 10-15 arası daha çok kazanıyor. Time'ın araştırması hiç şaşırtıcı değil, çünkü zekasını nakite çevirebilen ve dünyayı değiştiren Microsoft'un sahibi Bill Gates ve Apple'ın kurucusu Steve Jobs ile dünyanın en ünlü televizyoncusu sayılan Oprah Winfrey de birer solak. Dünya zenginler listesindeki solakların oranı genel nüfustaki solak oranından daha fazla.

Solak sporcular da daha başarılı. Örneğin olimpiyatlara katılan eskrimcilerin çoğu solak. Mesela 21 yaşındaki ünlü eskrim şampiyonu Race Imboden solak. Amerika'da çok önemli bir spor olan beyzbol oyuncularının da yüzde 25'i solak. Mesela Ken Griffey. Kendisi sol elle sağlam atışlar yaptığı için takdir gören bir insan. Futbolcular içinde de efsanelerin birçoğu solak. Pele, Messi ve Maradona da solak. Türk futbolunun en yetenekli oyuncularından Sergen Yalçın da sol ayağının maharetiyle biliniyor. Yüzmede, el sanatlarında, Keman v.s enstrüman kullanımında da solaklar oldukça başarılılar.

Solaklar otomobil kullanmada da başarılı. Automobile Association Developments'ın yaptığı bir araştırmaya göre ehliyet sınavlarını solaklar, sağ elini kullananlara göre yüzde 57 oranında daha başarılı. Solaklar, el becerisi gerektiren işlerde de sanılan aksine başarılı oluyor.

Yemek yerken aynı zamanda görgü kurallarına da uymamız şart. Bu anlamda sağ elle çatal veya kaşık tutanlar aslında daha zor bir iş yapıyor. Mesela, sağ elle yemek yiyenler genellikle eti solla kesip sonra değiştirerek sağ elle yiyor. Solakların ise böyle bir derdi yok. Yani daha şanslılar. Dolayısıyla da doğuştan kibarlar...

Solakların beyni siyaset sanatında da kendini gösteriyor. ABD tarihindeki başkanların en başarılıları da solaktı. Son dört başkandan üçü solak. Barack Obama, Bill Clinton, George W. Bush, Gerald Ford ve Harry Truman en ünlü solak başkanlar.

Ünlüler diyarında da solak olmanın başka bir güzelliği var. Birkaç senedir gerçek anlamdaaltın çağını yaşayan Jennifer Lawrence da bir solak. Dikkatli gözlerden kaçmasın. Dünyanın en güzel kadınlarından biri olarak gösterilen Scarlett Johanssonn da solak. Nicole Kidman, Angelina Jolie, Julia Roberts ve Tina Fey gibi ünlü ve güzel kadınların da solak oldukları için ayrı bir karizmaları bulunduğunu es geçmemeliyiz. Hollywood'un ünlü erkekleri arasında da solaklar baş köşede. Mesela Jim Carrey, Tom Cruise, Charlie Chaplin, Robert De Niro, Morgan Freeman. Solaklar aynı zamanda müzik dünyasını da sallamış insanlar. Kendileri için özel enstrümanlar üretilir, onlar da bu tasarımları gerçek anlamda 'konuştururlar'. Jimi Hendrix'i gitarsız hayal edebiliyor musunuz? Ya da Kurt Cobain'in o ünlü sahnesini? Biz de edemiyoruz. Hendrix bir solaktı. Cobain de...

Diğer ünlü solak müzisyenler içinde ise Paul McCartney, Justin Bieber, Eminem, Ricky Martin ve Sting'i sayabiliriz.

Solaklar spoda, sinemada, müzikte olduğu gibi kreatif alanlarda da çok başarılı bulunuyor. Mesela The Simpsons'ların çizeri Emmy ödüllü karikatürist Matt Groening de bir solak. Dolayısıyla Bart Simpson da bir solak... (Hürriyet Gazetesi 13 Haziran 2014)

Çocuğunuzun Solak Olduğunu Nasıl Anlarsınız?

 Sağ veya sol el kullanma durumu bazı işler için tercih meselesi değildir, daha ziyade beynin baskın alanları ile ilgilidir. Örneğin solaklık, beynin sağ yarısının motor baskınlığının bir ifadesidir. Doğuştan gelen baskın el kullanımı ile ilgili kesin bir sonuca ulaşmak genellikle kolay değildir. Solaklık farklı şekillerde kendisini gösterebilir ve hatta bozulabilir. Solak çocuğun etrafındaki kişilerin, ona sağ elini kullanmayı öğretme teşebbüsleri ve çocuğun sağ el kullanımına uygun ortama uyum sağlama teşebbüsü bu bozulmaya neden olur. Bu durumda çocuğun solak olup olmadığına ilişkin sonuca varmak tıbbi, psikolojik ve sosyolojik bilgi gerektirir; uzmana başvurulmalıdır. Bunun dışında, yalnızca tek elle yapılan ve eğitimin pek etkisinde kalmayan eylemlerin uygulatılması ile baskın el kullanımı anlaşılabilir.

Örneğin: Bitkileri sulamak (küçük bir sulama kabı ile…) , Diş fırçalamak, Nesneleri döndürmek,  Zar atmak,  Bir boncuk kutusunu boşaltmak ve boncukları yeniden kutuya koymak,  Kibrit saymak, Kibritleri yeniden kutusuna koymak gibi..

Solak Çocuklara Evde Ebeveynler Nasıl Destek Olabilir?

Ebeveynler, günlük hayatta önemsiz gibi görünen faaliyetlerin, çocuğun motor gelişimini destekleyici rol oynadığının bilincinde olmalıdır. Okul öncesi çocuklar sıklıkla ebeveynleri tarafından giydirilmektedir; ceketler düğmelenip, fermuarlar çekilip, şapka ve eldivenler giydirilir. Günümüzde ayakkabılar cırt cırt bantlıdır, böylece neredeyse hiçbir okul öncesi çocuk fiyonk atamamaktadır.

 Solaklık, sağ elini kullanmak kadar normaldir; ebeveynler, solak çocuklarını sağ elini kullanmaya teşvik etmemelidir. Ebeveynler, bir çocuk kalemi eline alır almaz, kalemi doğru tutma şeklini, onu zorlamadan göstermelidir. Yerleşmiş yanlış uygulamaların okulda düzeltilmesi zordur. Günlük hayatta kullanılan araçların (kalem, kalemtıraş, makas vb.), sol ele özel olmasına dikkat edilmelidir. ( Hürriyet Aile 13 Eki 2011)

Solaklık, oldukça saçma bir algıyla hala düzeltilmesi gereken bir eğilim olarak kabul ediliyor. Dünyada 13 Ağustos’ta kutlanan “Solaklar Günü”nde Anadolu Sağlık Merkezi Nöroloji Bölümü Direktörü Prof. Dr. Yaşar Kütükçü, “İnsanlarda sağlaklık ya da solaklık durumu el baskınlığının sonucudur. El baskınlığı bir elin diğerine oranla hissedilebilir bir güç farkı olmadığı bir durumda diğer ele göre belirgin bir beceri farklılığı gösterebilmesidir” demektedir.

Anadolu Sağlık Merkezi Uzman Psikolog Selin Karabulut ise, “Çocuklar 2 yaşına kadar genellikle bir el tercihinde bulunmaz. Her iki ellerini de denerler, kullanırlar. Bu tercihi beyin yapar ve uyarıyla, ikazla değişmez” demektedir.

İslam Dinine Göre Solaklık:

Toplumda dinimize göre sol elin kullanılmasının günah olduğu yönündeki yanlış kanı ailelerin çocuklarına sağ elini kullanması için baskı uygulamasına sebep oluyor. Bu konuda peygamberimiz Hz. Muhammed (sav)’in bir hadisini hatırlatan Ahmet Şahin, “Peygamberimiz (Hayırlı işlere sağ elle, hayırlı olmayanlara sol elle başlayın.) diyor. Yani sağ eli kullanmak sünnet, farz ya da vacip değil.”diyor. Sünnet olmasının yanında sağ eli kullanmanın edepten sayıldığını vurgulayan Şahin, sağ elin ağırlıkla kullanıldığı toplumumuzda sol elin pasifize edildiğine dikkat çekerek, ailelere, “Çocuğunuza sağ elini kullanmasını öğretin, eğer kullanamıyorsa baskı yapmaya gerek yok.”şeklinde konuşuyor. Zira Peygamber Efendimiz’in de ihtiyaç olursa yemek yerken sol elini kullandığına dair hadisleri var.

Semavî dinlerde sağ ve sol elin kullanım alanları belirlenmiş ve sağ elin kullanım alanları daha yaygın ve geniş tutulmuştur. Şeytan ve habis ruhlara atfedilen işler, sol el ve sol yön ile ilişkilendirildiğinden, sol elin kullanım sahaları dar tutulmuştur. İslâm dininde yemekler için sağ el, taharette ise sol el kullanımı tavsiye edilmiştir. Ancak sol elini mecburen kullananlarda bu zorlama yapılmamış ve solaklık yasaklanmamıştır. Bir denge ve ölçü dini olan İslâmiyet'te, bazı işlerde bir eli, bazı işlerde de diğer eli kullanma tavsiye edilmiş, böylelikle her iki beyin kullanılarak ikisinin de gelişmesinin önü açılmıştır. Araştırmalar doğumdan itibaren beynin bir yarımküresinin kullanılmasının diğer beyin yarımküresinin körelmesine sebep olduğunu göstermektedir. İslâmiyet'in getirdiği prensiple, her iki elin yapacağı işler belirtilerek, aynı elin hem yemek, hem de taharette kullanılması engellenmiş; böylelikle koruyucu hekimliğe yol göstericilik yapılmıştır.. 

Solaklığın Sanata Olan etkileri Var mıdır?

Solakların yetenek ve zihinsel anlamda üstün meziyetlere sahip olduğu artık herkes tarafından bilinmekte ve kabul görmektedir. Çünkü sağ eli kullanan insanlar, sadece beynin sağ tarafını kontrol edebilmekte, solaklar

ise beynin her iki kısmında da hakimiyet kurabilmektedirler.

Solaklar ellerini daha işlevli kullanabilmeleri adına yeteneklerini geliştirir ve bu sayede sanatsal ve spor aktivitelerinde daha başarılı olurlar. Sol elini kullanmak neden sanatsal faaliyetlerinizi menfi yönde etkilesin ki !

Örneğin 13 yaşında ki kızım Melike Sudenur. Gayet de güzel altın varak işleri yapıyor. 7 yaşında iken altın varak dekorasyonu yaparken aynı zamanda her türlü el sanatını severek yapıyor. Hiçbir sorun da yaşamıyor.

Sonuç olarak:

1. Solaklar genellikle daha akıllıdır.

Dünyanın sadece %10’u solak olmasına karşın, üstün zekalılar kulübü MENSA’nın üyelerinin %20’si solaktır.

2. Bilgileri çok daha hızlı işlerler.

Solaklar beyinlerinin iki lobunu da çok daha sık olarak birlikte kullanabilirler, bu da onlara solak olmayanlara göre daha hızlı ve daha çok bilgi işleme kapasitesi sağlar.

3. Daha hızlı iyileşme gösterirler.

olak olmayanlara göre dizayn edilmiş bir dünyada yaşamak zorunda oldukları için beyinlerinin iki tarafı da her zaman aktiftir, bu sebeple solakların vücutlarının tek tarafını etkileyen bir felç geçirmeleri halinde daha hızlı iyileşme gösterdikleri çalışmalarla sabittir.

4. Sanatsal yönleri çok daha ağır basar.

Solak insanların sanatsal yönü solak olmayanlara kıyasla çok daha ağır basar. Michelangelo, Rembrandt, Leonardo da Vinci, vb. sanatçılar solaktır.

5. Spor dallarında daha başarılı olurlar.

Sebebi tam olarak bilinmese de, solak olmayanların solak rakiplerine karşı daha başarısız oldukları araştırılmış bir gerçektir. Solaklar özellikle boks, tenis, vb. sporlarda çok daha başarılıdır.

6. Solakların hafızaları daha iyidir.

Sadece solak olanlara özgü bir durum değil, solak bireylerin çoğunlukta olduğu bir aileden gelen solak olmayan kişilerde de görülen bir durumdur. Solak insanların epizodik hafızası (olayları hatırlama kabiliyeti) solak olmayanlardan çok daha iyidir.

7. Solaklar çok yönlüdür.

Beyinlerinin daha hızlı düşünmesinden dolayıdır ki solaklar aynı anda birden fazla işi yapabilme becerisine sahiptirler.

 

8. Solaklar kuyrukta daha kısa süre beklerler.

“Bu ne saçma şey” demeden önce bilimsel verilere bir göz atalım: Solaklar kuyruklarda, solak olmalarından dolayı sol taraftaki kuyruğa girme eğilimindedirler ki bilimsel araştırmalara göre soldaki kuyruk daha hızlı ilerler. Şimdi anladık mı sebebini?

9. Daha fazla para kazanırlar.

Yapılan araştırmalara göre üniversiteye giden solaklar, solak olmayanlara göre %13 daha fazla para kazanmaktadır. Ancak maalesef kadınlar için aynı durum geçerli değil, üniversite mezunu solak kadınlar, solak olmayan hemcinslerinden %5 daha az kazanıyor.

10. Daha iyi sürücüdürler.

Solakların ilk denemede ehliyet sınavını verme oranı %57 iken, bu rakam solak olmayanlarda %47’dir.

 

11. Daha hızlı düşünürler.

Solaklarda, beynin sağ ve sol yarısı çok daha hızlı şekilde iletişim kurar, başka bir deyişle solaklar daha akıllıdır demiştik zaten.

12. Görsel yönleri daha ağır basar.

Solaklar yazıdan ziyade görsel şeyleri algılamada daha iyidir. Fotoğrafçılık, ressamlık, vb. alanlarda hukuk ve edebiyat gibi alanlardan çok daha başarılıdırlar.

13. Daha hızlı klavye kullanırlar.

Standart bir QWERTY klavyede solak insanlar belirgin şekilde daha hızlıdır. Sadece sağ el kullanılarak yaklaşık 450 kelime yazılabiliyorken, sadece sol el kullanılarak yazılabilen kelime sayısı 3.400’dür.

14. Atlantislilerin çoğu solak olabilir.

Yine sebebi tam olarak bulunamamış bir gerçek vardır ki o da solak insanların su altı ortamına uyum sağlaması solak olmayanlara göre çok daha iyidir.

15. Daha iyi “gamer”dırlar.

Daha fazla uyarana daha hızlı cevap verebilmelerinden dolayıdır ki solak insanlar bilgisayar oyunlarını daha iyi oynarlar.

 

16. Asillik damarlarında var.

Çok sayıda solak olmayan kraliyet üyesi bulunsa da, çok daha fazla solak kraliyet üyesi vardır. Mesela Kraliçe II. Elizabeth ve torunu Prens William solaktır.

 

17. Daha iyi savaşçıdırlar.

Tıpkı spor müsabakalarında olduğu gibi, solak olmayan hasımlarının zaaflarından dolayı savaş meydanında solakların hayatta kalma ihtimali daha yüksektir.

 

18. İyi tasarımcılar solaklar arasından çıkar.

Bunun sebeplerini yukarıdaki maddelerde sıraladık, örneklemek gerekirse, beş orijinal Macintosh bilgisayar tasarımcısından dördü solaktır.

 

19. Burs bulma ihtimalleri daha yüksektir.

Zira sadece solak olanlara burs veren kurumlar vardır.

 

20. Siyasi arenada daha başarılıdırlar.

Mesela seçilen son 7 Amerikan başkanından dördü solaktır. Clinton, Bush, Obama, Ford.

Bonus - Daha özeldirler.

Solak olmayanların kutladığı bir gün yokken, 13 Ağustos Dünya solaklar günü olarak kutlanır. (13 Ağu 2015 onedio.com)

Sizlere bu yazı dizimizle Sol elini kullanma alışkanlığı (Solaklık) hakkında bilgileri paylaştık. Bir başka yazı dizimizde sizlerle Birlikte olmak üzere hoşça kalın., dostça kalın.. Saygılarımızla

Melike Sudenur Bektaş & Mustafa Kemal Bektaş

Melike Varakçılık